Konijnvriendelijke tuin

Een konijnvriendelijke tuin. Het klinkt heel mooi, maar dat zal het niet altijd zijn. Houd er rekening mee dat de planten die je in je tuin zet altijd kunnen sneuvelen. Konijnen knabbelen toch graag op iets lekkers en ook hun graafgedrag zal mening baasje frustratie bezorgen. Maar konijnen los in je tuin laten levert ook positieve dingen op. Gezonde, fitte konijnen. Veel kijkplezier naar het natuurlijke gedrag van konijnen zoals graven, fourageren, rennen en springen. In dit artikel tips voor een konijnvriendelijke tuin.

Voordelen van konijnen los in de tuin laten lopen

Eén van de meest genoemde voordelen van konijnen los in de tuin laten is de hoeveelheid leefruimte die je de konijnen kan bieden. Ook de mogelijkheid om natuurlijk gedrag uit te oefenen, het graven, knagen en fourageren is een groot voordeel van de konijnen los in de tuin. Maar er zijn ook een aantal nadelen, die je goed moet overdenken voor je besluit de konijnen los in de tuin te laten.

Nadelen van konijnen los in de tuin laten lopen

De konijnen los in de tuin laten klinkt leuk, maar heeft toch ook een aantal nadelen.

Zo is het bijna niet te doen om de hele tuin veilig te maken tegen roofdieren. Loslopende buurtkatten met jachtinstinct, een hond in de tuin, een roofvogel die een konijn pakt, maar ook vossen en marters zijn een bedreiging voor konijnen. Een konijnenren is wel veilig genoeg te maken om die rovers buiten te houden, maar de hele tuin is vaak niet te doen. Overweeg dus goed of het loslopen het risico waard is.

Konijnen zijn slopers. Van nature hebben konijnen een behoorlijk knaag- en graaf instinct. Dit kun je niet afleren. Heb je een mooie siertuin, realiseer je dan wel dat konijnen daar een behoorlijke bende van kunnen maken. Tunnels graven, grond en zand overal, stoeptegels die inzakken omdat de konijnen er onderdoor graven. Gras dat in een kaal modderveld veranderd. En heb je houten tuinmeubelen, schuttingen of een tuinhuisje? Realiseer je dan dat de konijnen daar best wel eens hun tandjes in kunnen gaan zetten! En niet te vergeten het eten van en knagen aan planten. Je moet de beplanting dus echt veilig maken voor de konijnen. Dat kan dus betekenen afscheid nemen van een aantal geliefde planten die al jaren in je tuin staan, op het moment dat er konijnen komen leven.

Mogen jouw konijnen niet permanent los in de tuin, maar bijvoorbeeld alleen als je thuis bent? Dan heb je je konijnen op een wisselend territorium zitten. Dat veroorzaakt territoriaal gedrag zoals veel keuteltjes en plasjes om te markeren dat dat toch echt wel hun leefgebied is. Maar het kan ook relatieproblemen tussen konijnenkoppels veroorzaken. Wisselen van terrein zorgt namelijk dat ze de rangorde willen bevestigen / opnieuw bepalen op dat terrein. En dat zorgt voor onrust in konijnenrelaties. Konijnen die goed bij elkaar passen en langer samen leven hebben hier minder last van dan koppels die nog maar pas gekoppeld zijn en/of nog in de puberteit zitten.

Waar moet je op letten als je konijnen los in de tuin wil laten lopen?

De tuin ontsnap-proof maken

Het eerste waar je aan moet denken voor je je konijnen los in de tuin laat is hun ontsnap mogelijkheden. Zorg dat je tuin goed omheind is.

Zorg bij voorkeur dat de omheining ook de grond in gaat, zodat ze zich er niet onderdoor kunnen graven en alsnog kunnen ontsnappen. Zorg dat de omheining hoog genoeg is. Konijnen zijn echte ontsnappers, een stapel stenen of een raamkozijn van het huis of een schuurtje kan al een opstapje vormen om net wel over de omheining van 1.20 cm te springen, terwijl jij echt dacht dat dit hoog genoeg was. Of ze kunnen onder de tuinpoort door kruipen. Maar controleer ook of het hout van de schutting stevig genoeg is, of het voor de konijnen niet te makkelijk is om een plankje kapot te knagen of los te trekken en zo te ontsnappen.

Loop alles dus goed na voor je je konijnen los laat lopen. Overweeg ook om de konijnen te laten chippen, zodat ze bij vermissing sneller thuis kunnen komen. De meeste konijnen die ontsnappen, zijn konijnen die los in de tuin kunnen lopen. En deze worden helaas niet altijd levend teruggevonden. Wil je weten wat je moet doen op het moment dat jouw konijnen vermist zijn, lees dan het artikel over konijn vermist of gevonden op onze website.

Roofdieren

Er zijn heel wat roofdieren die de veiligheid van jouw konijn kunnen bedreigen. Lopen er in de omgeving van jouw huis veel katten? Overweeg dan om kat-werende maatregelen te nemen om ze uit jouw tuin te houden. De aanwezigheid van een kat kan erg stressvol zijn voor konijnen. En stress is niet goed voor hun gezondheid, en niet goed voor de relaties van konijnen. De ruimte waar de konijnen loslopen, moet echt een ruimte zijn waar ze zich helemaal veilig kunnen voelen.

Ook roofvogels kunnen loslopende konijnen pakken. Een net over de tuin spannen is een simpele oplossing, maar niet altijd even mooi. Komen er marter-achtigen in de buurt voor? Overweeg dan toch een veilige, overdekte konijnenren te bouwen in plaats van je konijnen los in de tuin te laten. Of sluit ze in ieder geval de nachten op in een hok met ren dat voldoet aan de minimale afmetingseisen. Dat is minimaal 2 vierkante meter per konijn, liever nog meer ruimte, voor een koppel dus minimaal 4 vierkante meter permanente leefruimte. Het loslopen telt daar niet voor mee, het gaat om de ruimte waar konijnen altijd, dus elke dag en nacht, toegang toe hebben.

Vergeet ook bij het nadenken over het konijn-veilig maken van de tuin niet dat je ook moet zorgen dat bijvoorbeeld loslopende honden uit de tuin geweerd kunnen worden. Je zal helaas niet het eerste konijnenbaasje zijn waarbij door een loslopende hond de konijnen doodgebeten worden.

In het artikel over marters en vossen weren uit het konijnenhok staan veel tips.

Een schuilplek

Laat je de konijnen op een groter oppervlak rondlopen, zoals los in de tuin, dan ontkom je er niet aan om meerdere schuilplekken voor de konijnen neer te zetten. Koop een standaard konijnenhok waar ze vrij in- en uit kunnen lopen of zet een speelhuisje, hondenhok of ander geschikt schuilhok voor de konijnen neer. Zorg daar in de winter voor lekkere bodembedekking tegen de kou. In de zomer moet je zorgen dat je konijnen altijd een schaduwplek in de tuin hebben waar ze kunnen afkoelen met warm weer. Het is aan te raden om op meerdere plekken schuilplekjes te maken voor de konijnen.

Tips over het maken of kopen van een goed schuilhok lees je in dit artikel over schuilhokken en nachthokken.

Drinkwater

Vaak denken konijnenbaasjes aan wat hun konijn allemaal eet, maar vergeet ook het drinkwater niet! Konijnen moeten voldoende drinken om afvalstoffen goed uit hun lichaam af te voeren. Te weinig drinken kan voor allerlei gezondheidsproblemen zorgen, van nier- en urineweg aandoeningen, tot gebitsproblemen en verstopping. Vergeet dus zeker niet om vers drinkwater aan te bieden op meerdere plaatsen, als de konijnen los lopen.

Je kan natuurlijk bij het schuilhok waterbak zetten voor je konijnen. Maar konijnen kunnen ook uit vijvers of fonteinen drinken. Bedenk vooraf of je dit wil en zo ja, zorg dan dat er goede filtering is zodat je konijn wel schoon water drinkt. Zorg er voor dat er altijd schoon water aanwezig is voor je konijnen. Is het een grote tuin, zorg er dan voor dat er op meerdere plekken bronnen van schoon drinkwater staan voor de konijnen. Hoe makkelijker konijnen toegang hebben tot schoon water, hoe beter ze drinken.

Voeding

Laat je jouw konijnen voor het eerst los in de tuin, dan heb je kans dat ze gigantische diarree krijgen en gasbuiken, en dat je na die eerste dag al met ze bij de dierenarts beland. Dat is natuurlijk niet de bedoeling!

Onze huisdierkonijnen zijn niet vanaf de geboorte gewend aan het eten van vers groenvoer, helaas. De darmflora van tamme konijntjes is vaak niet gelijk sterk genoeg om veel vers groenvoer aan te kunnen. Het eten van gras uit de tuin en planten uit de tuin, kan dus echt flinke spijsverteringsproblemen geven.

Voor je de konijnen los in de tuin laat, is het verstandig om het eten van gras en vers groenvoer goed aan te leren, zodat als ze zelf hun portie in de tuin bij elkaar gaan scharrelen, ze daar geen diarree van krijgen. In het artikel groenten voeren aan een konijn staat uitleg over hoe je dit opbouwt op een rustige manier.

Wat ook wel eens een misverstand is, is dat tamme konijnen hun volledige voeding uit de tuin kunnen halen. Dat is deels waar, maar helaas niet volledig. De sier- en speelgazonnetjes in onze achtertuinen bevatten maar een paar grassoorten, weinig variatie dus. Vaak staan er juist planten in de tuin waar de konijnen niet in overvloed van mogen eten, terwijl we de planten waar ze wel meer van zouden mogen als onkruid bestempelen en zo veel mogelijk weggehaald hebben. Een goede gebalanceerde voeding uit de eigen tuin halen is dus niet te doen. Je zal ze echt moeten bijvoeren.

Voer een beperkte hoeveelheid brokken bij en zorg dat er op één of meerdere plaatsen een hooiruif is, waar ze onbeperkt hooi kunnen eten. Hooi is het belangrijkste voedsel voor konijnen en mag ook voor konijnen die los in de tuin lopen niet worden vergeten. De meeste mensen kiezen er voor om het hooi in of bij het schuilhok te plaatsen. Vers gras heeft ook zeker overlap met hooi, je zal merken dat als er veel vers gras is, ze minder hooi eten. Maar in de periodes dat het gras wat armer is van samenstelling of niet zo hard groeit, hebben ze echt het hooi nodig om gezond te overleven!

Let ook op dat je niet te veel brokken voert, je wil geen ratten en muizen aantrekken in je tuin. Een goede maatstaf is dat de konijnen zoveel brokken mogen hebben als ze in 15-20 minuten op kunnen eten. Dat komt meestal uit op ongeveer 15-20 gram brokken per kilogram (volwassen!) lichaamsgewicht. Een jong konijn mag je dus al voeren naar het gewicht wat hij of zij uiteindelijk gaat krijgen. Als er geen brokken blijven liggen, kunnen er ook geen muizen en ratten op af komen.

Verrijkingsobjecten

Als je je tuin konijnproof wil maken, denk dan ook juist aan plekken waar ze wel mogen komen. Zorg dat ze plek hebben om lekker een sprintje te trekken, maar ook verstopplekken en plekken waar ze op ontdekking kunnen gaan. Zet bijvoorbeeld boomstammetjes neer of maak een trapje van overgebleven tegels. Zorg dat er speeltunnels zijn, bijvoorbeeld van pvc buizen met een ruime diameter. Zet beplanting zo neer dat ze er lekker tussen kunnen fourageren. Ga er van uit dat er zeker wel planten opgegeten worden door de konijnen. Daarover lees je hieronder meer.

Houd er rekening mee dat konijnen op tuinmeubelen springen, en zomaar op je tuintafel kunnen staan als je ’s ochtends de gordijnen open doet. Niets mis mee, een avontuurlijke tuin zorgt voor voldoende schuilplekken en voldoende beweging. Maar vergeet ook niet dat alles wat van hout gemaakt is aangeknaagd kan worden. Ook zijn konijnen van nature gravers. Kijk dus niet gek op als er opeens een gangenstelsel onder je grasveld of terras doorloopt. Soms doen ze dit jaren niet, en beginnen ze opeens op een dag een project. Je kan je konijn dan dagen kwijt zijn en uiteindelijk pas terugvinden als je je terras afbreekt. Wil je dit niet, zorg dan dat ze er niet onder kunnen komen.

Planten in een konijnvriendelijke tuin

Mensen denken soms dat konijnen een aangeboren instinct hebben, waardoor ze weten welke planten ze wel en niet kunnen eten. Dat is echter aangeleerd gedrag, niet is wat is aangeboren. Omdat onze huisdierkonijnen al lange tijd geen mogelijkheid hebben om hun jongen aan te leren wat ze wel en niet mogen eten, dat gaat immers niet als je opgesloten bent in een konijnenhok, zijn onze tamme konijnen dat volledig vergeten. Aan jou als baasje dus de taak om te zorgen dat er geen giftige planten in het leefgebied van het konijn aanwezig zijn.

Er zijn lijsten van giftige en eetbare planten voor konijnen, maar wat zet je in een tuin waar konijnen vrij rondlopen? Geen giftige planten natuurlijk, maar eetbare planten worden vaak al snel verwoest door de fanatieke knagers.

Eetbare planten die ook echt gegeten zullen worden zijn bijvoorbeeld:

• Aardbeiplanten
• Zonnehoed/Echinacea
• Dille
• Salie
• Citroenmelisse
• Grassoorten
• Kamille
• Munt
• Goudsbloem

Op onze website is ook een lijst te vinden met alle veilige, eetbare planten voor konijnen. Dit zijn planten die je regelmatig als voedsel kan aanbieden.

Het lastige is dat de meeste (sier)planten voor in de tuin, precies de planten zijn die tussen de twee lijsten die er zijn in vallen. Het zijn planten die je niet echt als voedsel zou moeten aanbieden, niet in een groenvoerschotel hoort te stoppen. Ze staan dus niet op de lijstjes met eetbare planten voor konijnen. Maar ze zijn vaak pas schadelijk in echt grote hoeveelheden, of als konijnen er lange tijd van eten. Het zijn dus eigenlijk planten die precies tussen de lijstjes die overal te vinden zijn in vallen.

Er zijn ook planten waar konijnen wel redelijk vanaf blijven. Als je alleen een bakje met een paar plantjes neerzet en dat is het enige groen in de tuin, dan zullen ook deze planten gegeten worden. Pas in een tuin met ruim voldoende aanplant, met borders en grotere plantenbakken, zijn dit suggesties met de meeste kans op overleven. Een garantie geven wij er niet bij, planten die en veilig zijn, en waar ze nooit van zullen eten bestaan namelijk niet. Wij raden aan om deze planten ruim te combineren met wat planten en grassen die konijnen wel echt mogen eten.

Relatief veilige planten waar konijnen (redelijk) goed vanaf blijven:
Let op! Dit is dus geen dagelijks voedsel!!

• Aubrieta
• Bosviolen
• Bosaardbei
• Bananenplant (Musa Tropicana)
• Citroenmelisse (werkt tegen muggen en vliegen)
• Goudsbloemen (wordt wel van gegeten maar komt meestal zo massaal op dat er ook genoeg over blijft)
• Madelief
• Phylliopsissprite
• Saxifraga
• Struikmargriet
• Vlinderstruik (Buddleja)
• Vergeet me niet- Hysop (werkt tegen luizen)
• Heide
• Vlijtig liesje
• Druivenstruik (onderste bladeren en vruchten worden gegeten)
• Bramenstruik (onderste bladeren en vruchten worden gegeten)
• Frambozenstruik (onderste bladeren en vruchten worden gegeten)
• Pachysandra terminalis
• Palm soorten (met uitzondering van de Cycas palm, dat is voor zo ver wij weten de enige soort die giftig is)
• Rozen
• Vrouwenmantel – Alchemilla mollis
• Hyssop
• Hosta’s
• Zonnebloemsoorten – Helianthus
• Appelboom
• Perenboom
• Bamboe
• Rode bes (onderste bladeren en vruchten worden gegeten)
• Zwarte bes (onderste bladeren en vruchten worden gegeten)
• Berk
• Wilg
• Zonnebloemen
• Rozemarijn
• Meidoorn / Haagdoorn
• Kruiptijm
• Varens (Alle varensoorten zijn redelijk veilig voor konijnen, maar kunnen op termijn als ze er veel van eten vitamine B1 afbreken in het lichaam).
• Siergrassen zijn over het algemeen wel veilig. Met een paar uitzonderingen: Arrowgrass, graspalm, switchgrass, langzwenkgras en hoogzwenkgras, rietzwenkgras zijn giftig en/of kunnen flinke spijsverteringsproblemen geven. Die soorten kun je dus beter mijden!

Een extra tip die wij van één van onze leden kregen en met jullie willen delen: Hang een aantal planten uit het lijstje hierboven op in de tuin, in hanging baskets of muurhangers, buiten bereik van de konijnen. Zo houd je een vrolijke zomerse tuin, zonder dat de konijnen overal van eten!

Tuinplanten die giftig zijn voor konijnen

Zorg er in ieder geval voor dat er geen giftige planten in de tuin aanwezig zijn. Op onze website is ook een uitgebreide lijst te vinden met alle giftige planten, bomen en struiken voor konijnen.

Veel lijstjes op internet waar planten op staan waar konijnen niet van eten bevatten namelijk giftige planten. De meeste mensen die dit soort planten zetten willen namelijk helemaal geen (wilde)konijnen in de tuin en geven er niet om of een plant giftig is of niet. Controleer dus goed voor je iets plant, of het geen kwaad kan als jouw konijnen er van eten.

Tot slot: veel planten vallen tussen de lijsten in. Niet direct giftig, maar ook niet geschikt om als voedsel aan te bieden. Dit wil niet zeggen dat ze veilig zijn! Zorg bij twijfel dus echt dat de konijnen er niet van eten.