Geslachtsbepaling bij konijnen

10/05/2017 18:42:00

In de dierenwinkel worden vaak hele jonge konijntjes verkocht. Op die leeftijd kun je nog niet 100% zeker zijn van het geslacht van het diertje. Ook is het personeel vaak onkundig in het bepalen van het geslacht van een konijn. Het is daarom handig, zeker als je 2 konijnen hebt, om zelf nog even te checken of het een ram of voedster is.

Op jonge leeftijd is het erg moeilijk om te zien of het konijn een ram of een voedster is. Pas als het konijn verder ontwikkeld is is het pas echt duidelijk zichtbaar. Ook dierenartsen en fokkers zitten er regelmatig naast! Wees een oeps-nest voor en controleer zelf nogmaals goed of de geslachten van jouw konijnen kloppen.

Met een leeftijd van 8 weken is met zekerheid te zeggen of het een ram of voedster betreft. Dat is ook de leeftijd waarop jonge konijntjes het nest mogen gaan verlaten. Met een leeftijd van 12 weken moeten rammen en voedsters apart van elkaar gezet zijn, om (inteelt) nestjes te voorkomen. Doe rond die leeftijd dus zeker zelf nog een extra controle.

Bij konijnen zie je het verschil tussen een mannetje en vrouwtje niet zo heel makkelijk. Er is soms al wel wat verschil te zien aan de afstand tussen de anus en geslachtsopening. Maar met zekerheid kun je het pas zeggen aan de hand van de vorm van het geslacht. Bij een ram is de geslachtsopening rond en op grotere afstand van de anus. Bij een voedster is de geslachtsopening spleetvormig en dicht bij de anus. Als je lichte druk uitoefent bij de geslachtsopening zie je bij een voedster een v-vormige geslachtsdeel en bij een rammetje komt dan een penis met een ronde opening naar buiten.

In dit filmpje laat ik zien hoe je het geslacht van je konijn kunt bekijken.

Voedster

Ram

Nog een paar extra verschillen als de konijnen wat verder ontwikkeld zijn: Een ram krijgt ballen, meestal zo rond de leeftijd van 12 tot 16 weken. Vanaf die leeftijd kun je rammetjes ook laten castreren. Bij een gecastreerde ram of een jong konijn waar de ballen nog niet bij zijn ingedaald, zul je echter geen ballen vinden. Ook kan een volwassen konijn ze intrekken, ze zijn dus niet altijd goed zichtbaar. Over het algemeen is de kop van een ram ook wat breder dan die van een voedster, maar dit heeft ook voor een deel met erfelijkheid, met de bouw te maken. Er zijn dus ook voedsters met brede koppen en rammen met smalle koppen.

Hieronder nog een plaatje als hulp voor de geslachtsbepaling:

Geslachtsrijp

Rammen zijn geslachtsrijp vanaf een leeftijd van ongeveer 12 weken. Het is dus belangrijk dat ze op die leeftijd gescheiden van voedsters zitten, tot ze de leeftijd bereiken dat ze gecastreerd kunnen worden. Sommige dierenartsen doen dit tegenwoordig al zodra de ballen ingedaald zijn. Dat is meestal tussen de 12 en 16 weken, wel echt uiterlijk met een week of 16. Als op een leeftijd van 16 weken nog maar één bal of geen ballen zijn ingedaald, raden wij zeker toch castratie aan. Dat is dan wel een iets zwaardere operatie, maar niet ingedaalde ballen kunnen voor gezondheidsproblemen zorgen.

Veel dierenartsen castreren al rammen vanaf de leeftijd van 12 weken. Voedsters zijn meestal iets later vruchtbaar dan rammen, maar ook bij voedsters zou ik de leeftijd van uiterlijk 12 weken aanhouden om ze van rammen te scheiden, die leeftijd is immers nog veel te jong om zwanger te worden. Meer informatie over castratie lees je in ons artikel over castratie en sterilisatie bij konijnen.

Gedrag

Er is bij konijnen geen typisch mannen of vrouwengedrag. Mannen kunnen sproeien, vrouwen ook. Je hebt vrouwen die pittig van karakter zijn, maar ook mannen die pittig van karakter zijn. Voedsters hebben iets sneller hormoongestuurd gedrag, zeker in het voorjaar. Ze gaan nestjes maken (schijnzwangerschap) en worden soms wat territoriaal en onzindelijk. Ook rammen hebben in het voorjaar last van hun hormonen. Een enkele ram gedraagt zich zelfs als een schijnzwangere voedster en loopt met hooi en stro in de bek, en trekt plukken haar uit.

Vaak is het voorjaar het moment waarop een ram begint te sproeien en/of op allerlei speelgoed of zelfs op mensenvoeten begint te rijden als er geen soortgenootje in de buurt is. Als je dit gedrag wil voorkomen raden wij aan om voedsters en rammen tijdig te castreren.