Fokken met cavia's

01/04/2017 12:25:00

Babydieren hebben een ontzettende aantrekkingskracht op mensen. Babycavia's, die compleet met haar en de oogjes open geboren worden ook. Cavia’s fokken is niet moeilijk, je zet een beer en een zeug bij elkaar en je hebt ongeveer 70 dagen later kleine cavia's rondlopen. Er zijn echter een paar dingen die heel belangrijk zijn, die je je vooraf moet bedenken, als je besluit dat je een nestje cavia’s wil.

Waarom wil je fokken met je cavia's?

Denk eerst goed na waarom je wilt fokken. In de meeste gevallen is de hoofdreden alleen maar dat de baasjes het een keertje leuk vinden, maar eigenlijk niet goed doordacht hebben wat er mis kan gaan. Geen kennis van nestjes, weinig tijd besteden aan de voorbereiding, vaak niet eens de bereidheid om naar de dierenarts te gaan als het mis loopt.

En wat doe je met de jonge cavia's als ze er zijn? Houd je ze zelf? Ook als het allemaal beertjes zijn, en ze niet samen kunnen? Vaak krijgen cavia's geen hele grote nesten, maar dat kan wel. Wat als dat net in jouw situatie het geval is? Realiseer je je ook dat er veel cavia's in asielen zitten te wachten op een baasje en dat die door jouw nestje dus eigenlijk een kans mislopen om geadopteerd te worden? En dat de jonge cavia's ergens in hun leven misschien zelf ook wel in een asiel belanden!

Weet je huisjes te vinden waar ze het echt goed hebben, dus voldoende leefruimte, samen met soortgenootjes, de juiste voeding en zorg, en dat voor de volle levensduur van de cavia's? Veel mensen beginnen er niet voldoende voorbereid aan en willen na enkele maanden alweer van de diertjes af, als de kinderen er op uitgekeken zijn, of er een allergie blijkt te zijn. Neem je dan de door jou gefokte cavia's terug om er weer opnieuw een goed thuis voor te vinden? Neem je de verantwoordelijkheid, of laat je de dieren een plek in een dierenasiel innemen?

Denk er echt goed over na, maak je de problemen die er zijn met dierenwelzijn niet juist groter door te fokken? Is je motivatie wel voldoende gerechtvaardigd? Heb je voldoende kennis, tijd en bereidheid om te leren voordat je begint met fokken? Heb je voldoende ruimte om door jou gefokte cavia's terug te nemen als de nieuwe eigenaren niet het gouden mandje blijken te kunnen bieden voor altijd?

Een kundige dierenarts

Wil je gaan fokken met cavia's, of wil je beginnen met het houden van cavia's in het algemeen, dan is niets zo belangrijk als het hebben van een dierenarts met voldoende kennis van deze diersoort. Cavia's komen in de opleiding tot dierenarts zeer minimaal aan bod. Een gemiddelde dierenarts weet er dus nauwelijks iets van. Zoek dus echt naar een goede dierenarts die zelf bijscholing volgt op het gebied van cavia's, die er affiniteit mee heeft en zorgt dat de kennis in de praktijk actueel is. Een dierenarts die gespecialiseerd is in cavia's geeft jouw cavia's ook de grootste overlevingskans als er complicaties zijn bij de bevalling, iets dat bij cavia's regelmatig voorkomt. Ook is het fijn om er terecht te kunnen als je bijvoorbeeld vervangende moedermelk nodig hebt. Veel dierenartsenpraktijken hebben dat niet op voorraad, maar als jouw dierenarts gespecialiseerd is in cavia's, is de kans groot dat ze dat wel hebben. En dat is wel zo fijn voor de overlevingskans van de jongen.

Leeftijd

Als je besloten hebt cavia's te gaan fokken, is het belangrijk om dat te doen met gezonde cavia's in de juiste leeftijd. Het zeugje mag niet te oud zijn, dat geeft namelijk grote kans op complicaties bij de bevalling. Een caviadame moet voor haar eerste verjaardag een nestje hebben gehad, haar bekken is daar dan op ingesteld. Als ze later haar eerste nestje zou krijgen, is er een kans dat de jongen blijven steken omdat het bekken niet open gaat. De kans is groot dat je cavia daaraan overlijdt.

De juiste partner

Het is niet verstandig zomaar 2 willekeurige cavia's bij elkaar te zetten. Er zijn namelijk soorten cavia’s die slechte combinaties vormen. Deze dragen een zogenaamde lethaalfactor bij zich en de jongen worden niet levensvatbaar geboren.

Dat geldt bijvoorbeeld voor schimmelcavia's. Een schimmel heeft een bepaalde kleur, bijvoorbeeld zwart, met daardoorheen heel veel witte haartjes, dat is bij veel cavia's heel goed te zien, maar niet bij alle haarkleuren is het even duidelijk. Soms lijkt een cavia die schimmel is gewoon wit. Een schimmeldier mag dus niet met een andere schimmel, maar ook niet met een bont dier verpaard worden, omdat het bonte dier wel schimmel bij zich kan dragen zonder dat het zichtbaar is.
Dalmatiërs mogen ook niet onderling verpaard worden, daar gebruikt men zwarte cavia’s voor. Tenslotte mogen satijn cavia’s ook niet onderling verpaard worden.
Er zijn mensen die zeggen dat de satijncavia helemaal niet meer gefokt zou mogen worden, omdat deze kans lopen om een bepaalde ziekte (osteodystrofie) te krijgen.

Ook is het niet verstandig om bepaalde haarstructuren bij elkaar te zetten, een kruising van een borstel en een langhaar bijvoorbeeld, geeft vaak jongen met heel vreemde kapsels, die je zelf wel heel leuk kunt vinden, maar die in de praktijk toch vaak moeilijker te plaatsen zijn (en je kunt nou eenmaal niet alles houden).

De zwangerschap

Een zwangere cavia heeft extra vitamine C nodig en het is belangrijk om in de gaten te houden hoeveel ze aankomt, je kunt dan ongeveer berekenen hoeveel kleintjes ze bij zich draagt (met meer ervaring kun je dit ook zo’n beetje voelen.)
Reken dan 1 kleintje per 100 gram die de moeder is aangekomen.

Als ze tegen het einde loopt, zal ze kuiltjes gaan maken in de bodembedekking en kun je ontsluiting voelen.
De ontsluiting voel je door je vinger onder het staartbeentje naar beneden te laten glijden, er zitten daar twee botjes die tegen elkaar aan zitten. Als het dier ontsluiting heeft past er een vinger tussen (helemaal tegen het einde zelfs een hele duim, of soms nog meer). Overigens wil ontsluiting niet zeggen dat ze elk moment geboren zullen worden. Een caviamoeder kan er nog ruim twee weken mee rond blijven lopen.
Een jong wordt meestal geboren met het kopje naar voren en de moeder begint vaak al voordat het helemaal geboren is het vlies eraf te trekken zodat het jong kan ademen, bij onervaren moeders gaat dit soms mis en stikken de jongen doordat ze te lang in het vlies hebben gezeten. Sommige fokkers raden daarom aan een moeder die zwanger is van haar eerste nestje samen te zetten met een meer ervaren zeug, deze kan helpen met het “uitpakken” van de jongen en het schoonlikken.

De bevalling

De bevalling gaat helaas niet altijd goed, hij kan te zwaar zijn, doordat bijvoorbeeld een jong vastzit, of de weeën niet sterk genoeg zijn. Een dierenarts kan weeën-opwekkers geven, of, als het nodig is, het dier onder narcose brengen en de kleintjes halen met een keizersnede. Voor een cavia die uitgeput is door een te zware bevalling kan dit teveel zijn, het gebeurt dan ook regelmatig dat een cavia deze ingreep niet overleeft.

De jongen

De gewichten van een nestje variëren nogal, in een nest van een of twee jongen kun je erop rekenen dat ze meer zullen wegen dan 110 gram, soms zelf tot de 145!
In grotere nestjes is er vaak meer verschil in gewicht. Er zitten vaak een of twee echt kleintjes bij van ongeveer 45 tot 60 gram. Deze jongen hebben het vaak heel moeilijk en overleven niet altijd. De grotere jongen wegen dan vaak ook niet meer dan 100 tot 110 gram.

Jongen met de hand bijvoeren

Als de moeder overlijdt, een heel groot nest heeft, of niet genoeg melk, is het soms nodig een of meerdere kleintjes bij te voeren. Kies hiervoor niet zomaar gewone melk, maar een speciale melk voor cavia's. Een in cavia's gespecialiseerde dierenarts zal deze op voorraad hebben, maar het is verstandig dit al voor je start met fokken in huis te hebben, inclusief de benodigdheden. Ga niet met geitenmelk, koffiemelk, koemelk of andere alternatieven zelf aan de slag.