Een aantal jaren geleden was er ophef in konijnenwereld om schadelijke planten die tussen het hooi voor konijnen zaten. In dat geval ging het om lupine, maar er zijn meer planten die in hooi kunnen zitten en schadelijk zijn voor konijnen.
Hoe komen schadelijke planten in hooi terecht?
Het komt wel eens voor dat er zaden of delen van giftige planten gevonden worden in hooi. Het wil niet zeggen dat dit opzettelijk is, maar als er hooi van een akker gehaald wordt en op een akker in de omgeving staat een giftige plant, kan deze uitzaaien naar de akker en kan het gebeuren dat je dit in het hooi tegen komt.
Ook in stro en andere natuurproducten kun je vreemde planten tegen komen. Eigenlijk is het net zoals andere dingen die je in het hooi tegenkomt. Soms zitten er bijvoorbeeld dode muizen of kikkers in, metaal of plastic. Eigenlijk alles wat op een akker kan liggen, kan in hooi en stro voorkomen. Er wordt hier wel een controle op uitgevoerd, maar er kan altijd iets tussendoor glippen. Zeker als het plantaardig materiaal betreft.
Lupine in hooi voor konijnen
Lupine is een plant uit de Vlinderbloemenfamilie, tot die familie behoort de pinda bijvoorbeeld ook. Vroeger werd deze plant gebruikt om het land goed vruchtbaar te maken. Tegenwoordig worden de bonen gebruikt als ingrediënt in vleesvervangers, verder kom je ze ook tegen in pasta’s, koekjes, pannenkoekenmeel en snacks. Ook wordt lupine gebruikt in veevoeders zoals varkensvoer.
Lupine is meestal niet schadelijk, maar het kan wel. Er zijn verschillende soorten lupine, en niet allemaal even schadelijk. Zoete lupine bijvoorbeeld is niet schadelijk voor konijnen. Bittere lupine kan wel schadelijk zijn. De bittere lupine bevat een hogere concentratie quinolizidine alkaloïden, de stof die klachten kan veroorzaken.
Lupine kan een levensbedreigende (anafylactische) reactie veroorzaken. Verder kan het spijsverteringsproblemen veroorzaken, levercellen af laten sterven en hersenproblemen veroorzaken. Ook irritaties in de mond en zwellingen in de keel kunnen een gevolg zijn. Daardoor kunnen ook ademhalingsproblemen ontstaan. De klachten in mond en keel komen vrij snel na het eten van lupine. Hoe groter de hoeveelheid, hoe serieuzer de problemen kunnen worden. Er kunnen reacties komen in de organen van je konijn, ernstige benauwdheid, bloeddrukdaling en tot slot shock. Maar zoals eerder aangegeven kan het ook goed zijn dat je konijn nergens last van krijgt. Houd hem natuurlijk wel goed in de gaten en bel bij twijfel een dierenarts.
Uit onderzoek is gebleken dat voor muizen en ratten de zaden niet niet giftig zijn. Voor mensen zijn de zaden weer wel schadelijk, en in grote hoeveelheden zelfs dodelijk. De bittere lupinezaden zijn als ze meerdere malen goed gespoeld zijn echter niet meer schadelijk voor mensen.
Er zijn helaas geen onderzoeksresultaten over de gevolgen van het eten van bittere lupine door konijnen. Het lastige is alleen dat als je lupine in het hooi vind, het eigenlijk niet te achterhalen is welke soort het geweest is. Omdat ook niet bekend is of en vanaf welke hoeveelheid het schadelijk is voor konijnen (en cavia’s), kun je beter maar het zekere voor het onzekere nemen en het niet voeren.
Jacobskruiskruid in hooi voor konijnen
Sint Jacobs Kruiskruid of Jacobskruiskruid is ook voor konijnen giftig. Het is een plant die veel voorkomt op weides. De stoffen in deze plant stapelen op. Elke keer als jouw konijn er van eet bouwen de giftige stoffen op en op het moment dat er te veel in het lichaam is gekomen ontstaat er schade aan de lever. Vooral bij koeien en paarden is dit een groot probleem. Maar ook schapen, geiten en konijnen kunnen vergiftigd raken door het eten van deze plant. Vers vermijden de dieren de plant meestal wel omdat deze niet lekker smaakt, maar in hooi is de plant lastiger te herkennen en eten ze het helaas wel op. Let dus altijd op dat hooi vrij is van deze plantensoort.
Hebben ze er toch van gegeten? Neem contact op met jouw dierenarts. Let vooral goed op of ze lusteloos zijn, mager worden, slecht eten, diarree krijgen of evenwichtsproblemen. Uiteindelijk kan het zelfs tot leverfalen leiden.
Wat kun je doen als je een giftige plant in het hooi vind?
Geef het niet aan je konijn. Zoek het hooi uit of houd het pak hooi waar het in zit apart. Breng gekochte verpakking ook terug naar de winkel waar je deze gekocht hebt of neem contact op met de winkel om het te laten weten. Als het goed is neemt de winkel contact op met de fabrikant, die kan achterhalen waar het pak hooi vandaan komt en of het inderdaad een giftige plant is. Met die informatie kan de producent zorgen dat het in de toekomst niet meer voor komt.
Controle op de kwaliteit van hooi
Hooi is een natuurproduct. Het wordt van een akker gehaald, gedroogd en geperst. Bij de meeste bedrijven die hooi verpakken voor in winkels, gaat het wel door een aantal controles en bijvoorbeeld een metaaldetector voor het verpakt wordt. Maar planten anders dan grassen en veilige kruiden zijn niet altijd te voorkomen. Ook steentjes en zelfs dode dieren kom je met regelmaat in hooi tegen, zoals kikkers of muizen. Helaas kan er ook afval in terecht komen. Zwerfafval kan op een akker terecht komen en bij het oogsten meegenomen worden. Denk dan bijvoorbeeld aan sigaretten peuken of plastic verpakkingen.
Indien het hooi niet goed bewaard is, kan er ook schimmel in zitten. Ook parasieten zoals mijten kunnen in hooi zitten. Ook voedselmotjes kunnen in hooi zitten en erg vervelend zijn bij de overige producten in je voorraadkast.
In de goedkope hooisoorten zul je dit vaker tegen komen dan in de duurdere hooisoorten. Voor de hogere prijs is er meestal ook een betere kwaliteitscontrole, terwijl om kosten te besparen er bij de meest budget pakjes hooi minder controle is.
Let als konijnenbaasje altijd goed op en controleer op het moment dat je het uit een pak haalt en wil voeren goed of de kwaliteit voldoet.