Het ergste aan het houden van konijnen is dat je er soms eentje verliest. In dit artikel leggen we uit wat je voor keuzes kan maken, zowel voor het overleden konijn als voor het maatje dat achterblijft.
Het is nooit makkelijk om afscheid te nemen van een huisdier. Wat al helemaal niet makkelijk is is het onbegrip van je omgeving, het was “maar” een konijn, je koopt toch zo weer een nieuwe? Zo zit het voor veel mensen niet in elkaar. Een huisdier is een maatje, een vriend voor het leven, je steunt hem als hij ziek is, zorgt voor hem, speelt met hem, knuffelt met hem en dat schept een band. En als je dan afscheid moet nemen van je maatje, dan doet dat pijn.
Wij merken zelf en bij andere konijnenbaasjes dat het verliezen van een huisdier je vaak harder raakt dan je vooraf gedacht had. Het kan goed zijn dat je er echt een langere periode veel verdriet van hebt. Daarin ben je niet alleen, hoewel het voor je omgeving, voor mensen die geen konijnen of andere dieren houden, soms lastig te begrijpen is. En dat is niet alleen zo bij het verlies van een konijn, maar eigenlijk bij het verlies van alle huisdieren.
Verwerking
Er zijn een aantal dingen die je kunt doen, die kunnen helpen bij het verwerken van het verlies. Voor iedereen is het verschillend hoe je er mee om gaat, maar hieronder hebben wij enkele tips op een rijtje gezet:
- Zoek een mooie foto van je huisdier en doe die in een mooi lijstje. Dit lijstje kun je ophangen of neerzetten. Eventueel kun je er een kaarsje bij branden of bloemen bij leggen.
- Kinderen kunnen een tekening maken voor het overleden huisdier of knutselwerkjes en daar een wens bij zetten, of wat zij zich het meest herinneren.
- Je kunt een soort ritueel houden bij het begraven van het dier of bij het uitstrooien van de as, een kleine ceremonie.
- Zoek de mooiste foto’s en herinneringen van je huisdier op en maak hier een mooie collage of een fotoboek van. Je kunt hier ook wat bijschrijven, zoals een zelf geschreven gedichtje of wens voor het huisdier.
- Praat over hoe je je voelt met mensen uit je omgeving of open een topic op ons konijnenforum als je verdriet hebt of iets kwijt wil over jouw verloren maatje. Zeker op het bunnybunch forum is veel begrip omdat veel konijnenbaasjes op een bepaald punt met verlies te maken krijgen. Hoewel iedereen er verschillend mee om gaat, herkent bijna iedereen die een konijn heeft verloren de gevoelens die er bij komen kijken. Het kan fijn zijn daar met mede-konijnenbaasjes over te praten. Wat doe je met het lichaam van je overleden huisdier?
Begraven
Er zijn speciale dierenbegraafplaatsen waar je terecht kan met jouw konijn of ander gezelschapsdier. Dat kan een uitkomst zijn als je vaak verhuisd, een huurhuis hebt of als je geen tuin hebt.
Je kunt er ook voor kiezen om je huisdier te begraven in je eigen tuin. Dat mag niet overal en is dus alleen een optie als het gekochte grond is in jouw eigendom. Bij kleine huisdieren is dit op het moment toegestaan. Grotere dieren mogen echter niet begraven worden op eigen grond. Konijnen en knaagdieren mogen gewoon in eigen tuin begraven worden. Vroeger werd dit per gemeente bepaald, maar tegenwoordig is er een Europees beleid voor en mag het in elke gemeente, wel onder bepaalde voorwaarden. Een huisdier begraven mag niet in een park of natuurgebied, alleen in de eigen tuin of op een dierenbegraafplaats.
Als je besluit je konijn of knager in eigen tuin te begraven, dan ben je wettelijk verplicht dit op een diepte van minimaal 1 meter te doen. Het diertje mag niet in plastic gewikkeld worden. Er zijn grafkistjes te koop speciaal voor huisdieren, van natuurlijke materialen. Een kartonnen doos, mooie doek of sjaal van natuurlijk materiaal (bijvoorbeeld 100% linnen of katoen) of gewoon zonder iets om hem/haar heen mag natuurlijk ook. In de webwinkel hier op Bunnybunch verkopen wij ook hennep bodemmatten. Die matten mogen ook gebruikt worden om een huisdier in te begraven. Als je dingen mee wil begraven bij het huisdier let er dan wel op dat het materiaal is wat afbreekbaar is. Tekeningen van de kinderen mogen er bijvoorbeeld gewoon bij begraven worden. Een plastic tas of kunststof doos mag niet.
Het voordeel van een begrafenis in eigen tuin is dat je er een mooi plekje van kan maken, met bloemen of een mooi beeldje. Bij het begraven van het huisdier kan het ook helpen voor het verwerken om een afscheidsceremonie te houden.
Cremeren
Ook kun je je huisdier laten cremeren. Zeker als je geen of een kleine tuin hebt is dit een oplossing. Je kan in zo een geval kiezen voor groepscrematie met andere huisdieren samen, of aparte crematie. Groeps crematie is goedkoper. Jouw konijn wordt dan met enkele andere dieren tegelijk gecremeerd, en de as wordt uitgestrooid bij het crematorium op een strooiveld.
Kies je voor aparte / individuele crematie dan krijg je de as terug. De as kun je in een mooie urn laten doen die je neer kan zetten, of je kan kiezen om de as terug te krijgen in een (goedkopere) strooikoker of strooiblik. Kies je voor een strooikoker of strooiblik dan kun je de as later zelf uitstrooien of begraven op een plek die jij geschikt vind als laatste rustplaats, hoewel de as ook gewoon te bewaren is in het blik of de koker, eventueel tot je zelf een mooie urn gevonden hebt. De keuze voor konijnen-urnen is niet zo uitgebreid als voor honden en katten, er is ook niets mis mee om dat op een later moment te regelen.
Het is ook mogelijk een deel van de as te laten verwerken in een sieraad, bijvoorbeeld een kettinghangertje. Op die manier kun je je huisdier altijd bij je dragen. Ook bestaan er kleine urntjes voor het geval je alleen een klein deel van de as wil bewaren, en de rest wil uitstrooien.
Tegenwoordig is resomeren bij een aantal diercrematoriums ook een optie, ook wel watercrematie genoemd.
Destructie
Je kunt ook je huisdier achterlaten bij de dierenarts als hij daar overlijd. Tegenwoordig zijn daar vaak wel kosten aan verbonden. Je huisdier zal dan naar de destructie gaan, waar het lichaam van jouw huisdier wordt verbrand tezamen met de lichamen van andere dieren. Ook als je het overleden dier naar de millieustraat van de gemeente brengt zal het op de destructie terecht komen.
Destructie vinden veel mensen niet fijn klinken. Dode landbouwdieren die voor hun dood medicijnen hebben gehad, en dus niet naar de slacht kunnen omdat ze niet voor consumptie geschikt zijn, gaan daar ook heen. Het kan zijn dat van dieren die naar de destructie gaan nog andere producten gemaakt worden zoals bijvoorbeeld diervoer of lijm. Gezelschapsdieren vallen echter in de categorie hoog risicomateriaal en mogen niet verwerkt worden, alleen verbrand. De energie die vrij komt bij de verbranding kan nog wel gebruikt worden.
Heb je het konijn bij de dierenarts gelaten en daar later spijt van, bijvoorbeeld omdat de kinderen daardoor geen afscheid hebben kunnen nemen? Dan kan een herinneringshoekje in huis of in de tuin uitkomst bieden. Een plekje met een mooie foto van het dier, tekeningen, gedichtjes, een knutselwerkje en/of een kaarsje. Een plekje dat aangeeft dat hoewel het dier uit het leven is, het nog altijd herinnerd zal worden. Dit kan natuurlijk ook op de plek waar het dier is begraven of als het ergens is uitgestrooid.
Spijt en twijfel
Als de grootste klap is geweest komt meestal de twijfel. De vraag “wat als?” blijft door je hoofd spoken. Helaas zal deze vraag altijd onbeantwoord blijven, had het uitgemaakt als je eerder had ingegrepen, als je eerder symptomen had opgemerkt, als je eerder bij de dierenarts had kunnen zijn. Als je op het punt staat een dier te laten inslapen is er gelukkig altijd nog de dierenarts die je in de beslissing kan steunen, die kan uitleggen waarom het de beste optie is voor het diertje.
Een normaal rouwproces verloopt in fases. Het begint met ontkenning (nee, het is niet afgelopen, dit kan niet zo zijn), dan komt de spijt of wroeging (had ik dit nu wel of niet gedaan) en tot slot de berusting (het is maar beter zo). Hoe snel je door deze fases heen komt verschilt erg per persoon. Sommige mensen zijn in een dag over hun verlies heen, andere mensen zijn maanden of jaren van slag door het verlies van hun maatje. Het is gewoon heel persoonlijk hoe je met verlies omgaat, en er is niets normaal of abnormaal. De ene persoon vind een muis, hamster of konijn maar een vervangbaar “iets” terwijl de ander toch lang verdrietig kan zijn over het verlies van een maatje, hoe klein het ook is.
Een nieuw konijn?
Het wel of niet nemen van een nieuw dier is altijd moeilijk. Zeker omdat je vaak al voor die keuze gesteld word op een moment dat je er eigenlijk nog niet aan toe bent zelf. Je bent nog in de rouw om het verlies van het dier en het is dan moeilijk je hart weer open te stellen voor een nieuw dier. Je wil immers niet opnieuw de pijn van het verlies moeten ervaren. Het verlies van een konijn is echt het zwaarste aan konijnen houden. Het raakt je, meer dan je vooraf verwacht. En zeker als je dan een aantal konijnen achter elkaar verliest, dat gaat je niet in de koude kleren zitten.
Ook horen wij vaak van mensen die konijnen en kinderen hebben als reden dat ze hun kinderen niet opnieuw het verdriet van het verlies aan willen doen. Toch schijnt het dat huisdieren houden, en ook het verlies van huisdieren, hoe naar het voor de kinderen is om hun geliefde diertje te verliezen, het ze wel leert om te gaan met verlies en tegenslag in het verdere leven. Het is naar, en de tranen en het verdriet zijn volledig terecht. Maar ondanks dat, zit er wel een levensles in.
Voor jezelf wil je vaak ook niet dat je het gevoel krijgt alsof je je vorige huisdier wil vervangen. Het kan dus helpen een dier met een heel verschillend uiterlijk te nemen. Als er door het overlijden van je huisdier een dier alleen overblijft, en het is een dier dat toch sociaal is en een maatje nodig heeft, zoals dus bij konijnen het geval is, dan is dat een reden om sneller te beslissen tot de aanschaf van een nieuw dier.
Het kan wel lastig zijn als het overgebleven konijn aangeeft aan een maatje toe te zijn, maar het baasje is dat nog niet. Wij adviseren om wel binnen 2 maanden naar een konijnenopvang te gaan met het overgebleven konijn om te daten met de asielkonijntjes en zo een fijne partner te vinden. Soms geeft een konijn echter na een paar dagen al aan het niet leuk te vinden om alleen te zijn en vind je je zelf al vrij snel bij het asiel. Konijnen kunnen echt gezondheidsproblemen krijgen, soms zelfs overlijden van verdriet om een maatje. Wij adviseren om echt te kijken naar het overgebleven konijn. Heeft dat konijn behoefte aan een maatje, zorg dan ook dat er snel een maatje komt. Hoewel het voor ons mensen dan nog te snel voelt, is het eigenlijk altijd zo dat het zien van het gelukkig gekoppelde stel ook veel troost bied.
Had je twee senior konijntjes en blijft er nu één senior alleen over? Er zijn genoeg senior asielkonijntjes die een nieuw huisje zoeken. Leeftijd is dus geen bezwaar om een konijn alleen te laten zitten.
Heb je een konijn uit het asiel en wil je geen nieuw konijn er bij? In de meeste plaatsingscontracten staat vermeld dat je het konijn dan terug moet brengen naar de opvang. Geen enkel konijn hoort alleen te zijn. Hoewel de beslissing om het overgebleven konijn terug te brengen erg moeilijk is, zou het egoïstisch zijn om dat konijn niet het geluk te gunnen met een nieuw maatje. De keuze is dan dus echt tussen of nog een tweede konijn in huis, of het konijn terugbrengen. Een konijn alleen houden is in onze ogen echt geen optie. Ook niet voor een senior konijn.
Zorg wel dat het verblijf goed ontsmet is voor er nieuwe konijnen komen, zeker als het konijn overleden is aan een besmettelijke ziekte. Informatie over hoe je dat aan pakt staat in het informatieve artikel over het schoonmaken van een konijnenhok.