Hoe zie je of jouw konijn een mannetje of een vrouwtje, een ram of voedster is?
Als je jouw konijnen in een dierenasiel hebt geadopteerd kun je vrij zeker zijn dat het geslacht klopt. Komt jouw konijn ergens anders vandaan? Bij een fokker, particulier of dierenwinkel? Daar worden vaak hele jonge konijntjes verkocht. Op die leeftijd kun je nog niet 100% zeker zijn van het geslacht van het diertje. Ook is de verkoper vaak onkundig in het bepalen van het geslacht van een konijn. Het is daarom handig, zeker als je 2 konijnen hebt of uiteindelijk wel wil, om zelf nog even te controleren of het een ram of voedster is. Ook een konijnkundige dierenarts kan dit voor je doen. Let wel op, lang niet alle dierenartsen hebben verstand van konijnen, deze diersoort is een keuze specialisme voor dierenartsen. In de basisopleiding leren ze er niet veel over.
Wil je twee konijnen samen houden, dan is de combinatie van een gecastreerde ram en een voedster, het liefst op karakter bij elkaar uitgezocht, de beste keuze. Konijnen kennen geen familieverbanden zoals mensen dat kennen en er is geen garantie dat nestgenootjes als ze gaan puberen en opgroeien elkaar nog leuk vinden. Konijnen leven ontzettend graag samen met een soortgenootje, maar net als wij mensen, willen ze het liefst wel samenwonen met een partner die ze echt leuk vinden. Soms is dat even zoeken naar de juiste match. Klinkt dit ingewikkeld? Niet als je naar een konijnenopvang gaat om jouw konijnen te adopteren! Zij helpen namelijk met de koppeling!
Vanaf welke leeftijd kun je zien of een konijn man of vrouw is?
Op jonge leeftijd is het erg moeilijk om te zien of het konijn een ram of een voedster is. Pas als het konijn verder ontwikkeld is is het pas echt duidelijk zichtbaar. Ook dierenartsen en fokkers zitten er regelmatig naast! Wees een oeps-nest voor en controleer zelf nogmaals goed of de geslachten van jouw konijnen kloppen.
Met een leeftijd van ongeveer 8 weken is met zekerheid te zeggen of het een ram of voedster betreft. Vanaf die leeftijd kunnen jonge konijntjes ook zonder moeder, maar houd ze het liefst nog wel met nestgenootjes samen. Op een leeftijd van 10 weken moeten de mannetjes (rammen) en vrouwtjes (voedsters) apart van elkaar gezet zijn, om (inteelt) nestjes te voorkomen.
Bij konijnen zie je het verschil tussen een mannetje en vrouwtje niet zo heel makkelijk. Er is soms al wel wat verschil te zien aan de afstand tussen de anus en geslachtsopening bij baby konijntjes. Maar met zekerheid kun je het pas zeggen aan de hand van de vorm van het geslacht als konijntjes ongeveer 8 weken zijn.
Hoe zie je het verschil tussen een mannetjeskonijn en vrouwtjeskonijn?
Bij een ram is de geslachtsopening rond en op grotere afstand van de anus. Bij een voedster is de geslachtsopening spleetvormig en dicht bij de anus. Als je lichte druk uitoefent bij de geslachtsopening zie je bij een voedster een v-vormige geslachtsdeel en bij een rammetje komt dan een penis met een ronde opening naar buiten.
Wil je zelf het geslacht van je konijn bekijken, kan pak je het konijn rustig op en houd je het tegen je aan. Uitleg over hoe je een konijn optilt staat in het informatieve artikel “hoe til je een konijn op” hier op de website.
In dit filmpje laat ik zien hoe je het geslacht van je konijn kunt bekijken.
Hieronder duidelijke foto’s van hoe het geslacht van een voedster, en hoe het er van een ram uit ziet. Let wel op, als je dit nooit hebt gedaan en je zet niet op de juiste manier druk, dan lijkt het ontzettend veel op elkaar. Vraag in dat geval een konijnkundige dierenarts om het extra te controleren, voorkom ten alle tijde nestjes bij hele jonge konijnen, zeker als ze familie zijn van elkaar.
Voedster
Ram
Nog een paar extra verschillen als de konijnen wat verder ontwikkeld zijn: Een ram krijgt ballen, meestal zo rond de leeftijd van 12 tot 16 weken. Vanaf die leeftijd kun je rammetjes ook laten castreren. Bij een gecastreerde ram of een jong konijn waar de ballen nog niet bij zijn ingedaald, zul je echter geen ballen vinden. Ook kan een volwassen konijn ze intrekken, ze zijn dus niet altijd goed zichtbaar. Over het algemeen is de kop van een ram ook wat breder dan die van een voedster, maar dit heeft ook voor een deel met erfelijkheid, met de bouw te maken. Er zijn dus ook voedsters met brede koppen en rammen met smalle koppen.
Hieronder nog een plaatje als hulp voor de geslachtsbepaling:
Wanneer is een konijn vruchtbaar?
Vanaf hoe oud kan een konijn een nestje krijgen, op welke leeftijd zijn ze vruchtbaar? Net als bij mensen kan dat per konijn een beetje wisselen.
Rammen zijn vruchtbaar, of geslachtsrijp, vanaf een leeftijd van ongeveer 12 weken. De één is iets eerder, de ander iets later. Het is daarom echt belangrijk om op de leeftijd van 10 weken de rammen en voedsters van elkaar te scheiden. Ze kunnen dan wel samen zitten met nestgenootjes van hetzelfde geslacht, tot ze de leeftijd bereiken dat ze gecastreerd kunnen worden. Sommige dierenartsen doen dit tegenwoordig al zodra de ballen ingedaald zijn. Dat is meestal tussen de 12 en 16 weken. Als op een leeftijd van 16 weken nog maar één bal of geen ballen zijn ingedaald, raden wij zeker toch castratie aan. Dat is dan wel een iets zwaardere operatie, maar niet ingedaalde ballen kunnen voor gezondheidsproblemen zorgen.
Voedsters zijn meestal iets later vruchtbaar dan rammen, maar ook bij voedsters zou ik de leeftijd van uiterlijk 10 weken aanhouden om ze van rammen te scheiden, die leeftijd is immers nog veel te jong om zwanger te worden. Wij raden aan om ook voedsters te castreren (steriliseren). Dit omdat het bij voedsters veel gezondheidsvoordelen en gedragsvoordelen heeft. Bij voedsters is het echter gebruikelijk dit te doen als ze wat verder uitgegroeid zijn, tussen de leeftijd van 6 maanden en 1.5 jaar ongeveer.
Verschil in gedrag bij konijnenn mannetjes en vrouwtjes
Er is bij konijnen geen typisch mannen of vrouwengedrag. Mannen kunnen sproeien, vrouwen ook. Je hebt vrouwen die pittig van karakter zijn, maar ook mannen die pittig van karakter zijn. Voedsters hebben iets sneller hormoongestuurd gedrag, zeker in het voorjaar. Ze gaan nestjes maken (schijnzwangerschap) en worden soms wat territoriaal en onzindelijk. Ook rammen hebben in het voorjaar last van hun hormonen. Een enkele ram gedraagt zich zelfs als een schijnzwangere voedster en loopt met hooi en stro in de bek, en trekt plukken haar uit.
Vaak is het voorjaar het moment waarop een ram begint te sproeien en/of op allerlei speelgoed of zelfs op mensenvoeten begint te rijden als er geen soortgenootje in de buurt is. Als je dit gedrag wil voorkomen raden wij aan om voedsters en rammen tijdig te castreren.