Ze zijn helemaal in, de pluizige konijnen. Ze zien er natuurlijk ontzettend schattig uit. Helaas vergeten mensen vaak dat deze konijnen behoorlijk wat verzorging nodig hebben. In dit artikel geef ik uitleg over vachtverzorging bij konijnen, en niet alleen voor langharige konijnen!
Hoe kam je een konijn?
Het is het makkelijkst als je eerst alle benodigdheden klaarlegt. Dus de nodige kammetjes, een schaar, een handdoek waar het konijn op kan zitten en eventueel een nagelschaartje zodat je de nagels ook gelijk kan controleren.
Zet je konijn op een tafel of iets dergelijks zodat je een handige werkhoogte hebt. Het is aan te raden om de eerste keren iemand om hulp te vragen, zodat deze persoon het konijn vast kan houden terwijl jij kamt. Als je het vaker doet wordt je er steeds handiger in en is het konijn het ook steeds meer gewend, zodat je het op een gegeven moment zonder hulp kan.
Hoe begin je?
Deel je konijn in gedachten in vakken. Op die manier kun je vakje voor vakje zorgen dat je konijn klittenvrij wordt en netjes in zijn vacht komt te zitten. Begin aan de achterkant met kammen. Controleer eerst of er erge klitten of verviltingen zijn in de vacht. Als je je konijn aan de bovenkant en zijkanten volledig geborsteld hebt, laat dan de persoon die je helpt het konijn optillen en begin aan de onderkant. Begin met de achterpoten. Maak deze één voor één klittenvrij of kam de vacht om te voorkomen dat er klitten komen.
Klitten en verviltingen
Controleer als je start met de vachtverzorging eerst wat de probleemplekken zijn. Zorg dat deze probleemplekken eerst aangepakt worden voor je verder gaat met de rest van de vacht. Gebruik een vachtkam om de klitten los te kammen. Lukt dat niet dan kun je gebruik maken van een klittenkam om de klitten uit de vacht te snijden. Een klittenkam kun je alleen gebruiken bij langharige konijnen. Let wel op, met deze kam kun je ook echt schade aan de huid en vacht doen! Er zitten namelijk mesjes aan een klittenkam. Weet je niet goed wat je moet doen, is het beter om een trimster in te huren dan zelf aan de slag te gaan. Ernstige klitten kun je ook met een vachtschaar uit de vacht knippen.
Ga niet aan klitten of vlitplekken trekken. Kam ze voorzichtig los. Lukt dit niet meer, knip ze dan uit de vacht. Oefen niet te veel druk uit op de kam, je wil de huid van je konijn niet beschadigen. Het is de bedoeling dat je zonder kracht losjes door de vacht kamt. Als je je konijn aan de bovenkant en zijkanten volledig geborsteld hebt, laat dan de persoon die je helpt het konijn optillen en begin aan de onderkant. Begin met de achterpoten. Maak deze één voor één klittenvrij of kam de vacht om te voorkomen dat er klitten komen. Ook hier geld, niet trekken! Een konijn moet het kammen niet als vervelend gaan ervaren, dan kost het alleen maar meer moeite. Beloon je konijn regelmatig met iets lekkers – als hij dit aanneemt. Werk vlot maar systematisch de hele buik af. Als het niet mogelijk is om een klit los te krijgen met een kam knip deze dan voorzichtig uit de vacht. Let op dat je niet in het konijn knipt! Bij ernstige verwaarlozing kan het nodig zijn om een konijn te scheren. Wij raden dit echter niet aan omdat het zeer stressvol is voor een konijn dat het niet gewend is.
Kortharige konijnen
Kortharige konijnen vragen niet veel vachtverzorging. Over het algemeen is het alleen in de verhaarperiodes nodig om ongeveer 2x per week een borstelbeurt te geven.
Gebruik voor de vachtverzorging van een kortharig konijn eerst een zachte borstel, een vachtborstel. Hiermee masseer je de huid en zorg je voor een goede bloedsomloop. De vachtborstel verwijderd los vuil en losse haren. Gebruik daarna een vachtkam om klitten, stof, vuil en losse haren uit de vacht te verwijderen. Kam je konijn vervolgens met een slickerborstel. Het klinkt misschien onlogisch maar haal ook eens een zachte borstel of massageborstel tegen de haargroei in door de vacht heen. Hiermee verwijder je vuil en dode haren makkelijker. In de verhaarperiode kun je ook gewoon met je handen de losse vacht plukken. Doe dit echter niet overmatig, zeker voor buitenkonijnen is het niet goed om grote kale plekken in de vacht te hebben.
Voor konijnen met een korte vacht kun je de volgende borstels gebruiken:
Een vachtborstel, fijne kam, een vachtkam, een slickerborstel, een massageborstel, een rubberen borstel of een (zachte) harenborstel.
Half langharige konijnen
Deze konijnen hebben op sommige plaatsen wat langere plukken maar zijn niet echt langharig. Deze konijnen moeten ook buiten de verhaarperiodes regelmatig geborsteld worden. Een goede manier om dit bij te houden is door dit wekelijks bij het verschonen van het hok even te doen.
Controleer eerst of je konijn klitten of viltplekken heeft. Als dat het geval is, behandel die dan eerst zoals hierboven uitgelegd is. Gebruik voor de vachtverzorging van een konijn met halflang haar vervolgens een vachtborstel. Hiermee masseer je de huid en zorg je voor een goede bloedsomloop. De vachtborstel verwijderd los vuil en losse haren. Gebruik daarna een vachtkam om klitten, stof, vuil en losse haren uit de vacht te verwijderen. Haal een fijne kam of vachtkam door de langere haren om te voorkomen dat deze klitten. Let ook goed op of jouw konijn op zijn buik (vaak bij de poten) langere haren heeft, als dit het geval is, is het verstandig om deze ook wekelijks mee te kammen. Kam je konijn vervolgens met een slickerborstel. Gebruik de slickerborstel voorzichtig zodat je de huid niet beschadigd. Borstel eerst met de haarlijn mee en vervolgens tegen de haarlijn in.
Voor konijnen met een half lange vacht kun je de volgende borstels gebruiken:
Een vachtborstel, fijne kam, een vachtkam, een slickerborstel, een massageborstel, een rubberen borstel, een (zachte) harenborstel, een klittenkam en een vachtschaar.
Langharige konijnen
Voor langharige konijnen is het handig om eerst met een kam klitten uit de vacht te halen. Helaas hebben niet alle langharige konijnen een goede vacht. Ondanks regelmatig (lees dagelijks!) kammen, kunnen er nog steeds klitten en viltplekken ontstaan.
Controleer eerst of je konijn klitten of viltplekken heeft. Als dat het geval is, behandel die dan eerst zoals hierboven uitgelegd is. Gebruik voor de vachtverzorging van een konijn met halflang haar vervolgens een vachtborstel. Hiermee masseer je de huid en zorg je voor een goede bloedsomloop. De vachtborstel verwijderd los vuil en losse haren. Gebruik daarna een vachtkam om klitten, stof, vuil en losse haren uit de vacht te verwijderen. Haal een fijne kam of vachtkam door de langere haren om te voorkomen dat deze klitten. Let ook goed op of jouw konijn op zijn buik (vaak bij de poten) langere haren heeft, als dit het geval is, is het verstandig om deze ook wekelijks mee te kammen. Kam je konijn vervolgens met een slickerborstel. Gebruik de slickerborstel voorzichtig zodat je de huid niet beschadigd. Borstel eerst met de haarlijn mee en vervolgens tegen de haarlijn in.
Sommige langharige konijnen worden kortgeknipt omdat ze een erg problematische vacht hebben of omdat het in de zomer te warm is met hun lange vacht. In extreme gevallen kan het nodig zijn om een langharig konijn kort te scheren met een tondeuse. Dit raden wij echter niet aan omdat het erg stressvol kan zijn. Als je geen ervaring hebt is het aan te raden om jouw konijn te laten knippen (of in het ergste geval te scheren) door een ervaren konijnentrimster. Een tip die wij wel meegeven is dat je zowel bij knippen als scheren het best zo veel mogelijk van de ondervacht af kan blijven. Te veel scheren kan voor een dikke, slechte ondervacht zorgen en juist meer problemen opleveren.
Voor konijnen met een langharige vacht kun je de volgende borstels gebruiken:
Een vachtborstel, fijne kam, een vachtkam, een slickerborstel, een massageborstel, een rubberen borstel, een (zachte) harenborstel, een klittenkam. Vergeet ook de vachtschaar niet!
Angora konijn
Angora konijnen zijn bijzondere gevallen. Echte angorakonijnen zijn gelukkig zeldzaam in opvangen en dierenwinkels. De vacht van deze konijnen blijft namelijk groeien. Een angorakonijn moet elke dag losjes geborsteld worden tegen het klitten. Eens in de zoveel tijd moet de vacht afgeschoren of kortgeknipt worden. Dit zal normaal gesproken eens in de 3 maanden zijn, de vacht groeit namelijk gemiddeld 8 cm in 3 maanden. De bodembedekking van een angorakonijn moet aangepast worden, zaagsel en stro blijft te veel in de vacht zitten. De vachtverzorging van een angorakonijn komt verder overeen met dat van een langharig konijn.
Teddy konijnen
Teddy konijnen zijn erg populair. De vacht van deze konijnen kan echter erg verschillen. De meeste teddy konijnen worden gefokt door andere konijnen, zoals dwergkonijntjes, te kruisen met angorakonijnen. Angorakonijnen zijn echter zo gefokt dat de vacht flink blijft groeien en regelmatig afgeknipt moet worden. Van die afgeknipte vacht kunnen dan angorawol producten gemaakt worden. Gebeurt dat afknippen niet, dan wordt het konijn flink gehinderd in zijn bewegingsruimte door de vacht. Zo kunnen ze bijvoorbeeld niet meer bij de blindedarmkeutels komen en raakt de vacht vaak onder de kin en bij de poten verstrikt en vervilt. Wij raden aan om de vacht van teddykonijnen kort te houden. Op die manier hebben de konijnen er zelf het minste last van en bespaar je ze de stress van het overmatig borstelen, wat bij sommige konijnen dagelijks! nodig is om te voorkomen dat er klitten komen.
Furminator
Sommige mensen zweren erbij, de furminator. Er bestaan ook soortgelijke borstels van andere merken. Zelf zijn wij geen fan van deze kammen en raden wij het gebruik af. Tijdens de verhaarperiode kan deze kam een uitkomst zijn voor kortharige binnenkonijnen. Voor buitenkonijnen raden wij het gebruik van deze kam echter zeer af. De furminator snijdt de haren af. Bij een binnenkonijn niet zo heel erg (overigens niet aan te raden), maar voor een buitenkonijn kan dit de vacht te veel beschadigen waardoor zijn natuurlijke bescherming wegvalt. Als er te veel druk op de kam wordt uitgeoefend irriteer je hiermee de huid en kun je rode, pijnlijke plekken veroorzaken. Pas dus echt op met het gebruik van deze kam! Voor langharige konijnen kun je beter geen furminator gebruiken. Mocht je om wat voor reden toch besluiten een furminator of soortgelijke kam te gebruiken, gebruik deze dan maximaal eens in de twee weken, niet langer dan 10 minuten.
Kammen in de ruiperiode
Er zijn mensen die van mening zijn dat je niet / zo min mogelijk moet kammen, ook in verhaarperiodes, omdat als je kamt je de rui juist zou verstoren. Wij hebben ons best gedaan daar onderzoeken en/of bewijs voor of tegen deze stelling te vinden, maar hebben er niets over gevonden.
Onze ervaring en die van de forumgebruikers is dat kammen in de ruiperiode vaak wel moet om te voorkomen dat ze verstopping krijgen van de haren. Wat oudere konijnen komen soms maar moeilijk door de verharing heen als je ze niet een beetje helpt door te kammen.
En ook al kam je, bij buitenkonijnen blijft de verharing dan toch netjes 2x per jaar (voor- en najaar). Bij binnenkonijnen is dat wel wat vager / langduriger. Dat komt vooral omdat de temperatuurverschillen voor huiskonijnen minder groot zijn. Vaak verliezen zij het hele jaar door wat haren. Teddykonijnen en angorakonijnen vormen vaak ook weer een apart verhaal met betreft de rui, het kan per konijn compleet verschillend zijn hoe vaak, hoe hevig en wanneer ze verharen. Voor advies in jouw specifieke situatie adviseren wij naar een trimster te gaan die ervaring heeft met het trimmen van konijnen.
Waar koop je goede kammen en borstels?
Konijnenborstels en kammen zijn te koop in elke dierenwinkel. Ze verkopen klein formaat kammen en borstels voor konijnen. Die zijn handig als kinderen de vachtverzorging doen, maar voor volwassenen zijn de kleine kammetjes niet handig vast te houden. Je krijgt er zelfs last van je hand van als je ze lang vasthoud. De borstels die voor katten en kleine honden verkocht worden zijn echter ook goed geschikt voor konijnen. Die kammen zijn wel makkelijk vast te houden en werken net zo goed. Er zit veel prijsverschil en kwaliteitsverschil in kammen en borstels. Bepaal voor jezelf wat voor je er voor over hebt. Bedenk wel dat de hele goedkope borstels een gevaar op kunnen leveren voor je konijn, de pennen van die kammen gaan snel krom staan, wat huidbeschadigingen kan veroorzaken.
Trimster
Voor konijnen met een moeilijke vacht is het aan te raden regelmatig een trimster te bezoeken. Steeds meer trimsters van honden en katten behandelen ook konijnen. Er zijn zelfs speciale opleidingen voor.
Informeer bij trimsalons in de buurt of ze ervaring hebben met konijnen voor je je konijn er naartoe brengt en hoe ze er mee om gaan, een konijn is heel wat anders dan een hond. Als een konijn op een trimtafel naast een luidruchtige hond komen te staan kan dat bijvoorbeeld traumatisch voor ze zijn. En waar haren aan de pootjes van honden vaak geschoren worden, is dat bij een konijn echt niet aan de orde, omdat de vacht daar juist bescherming bied die nodig is. Let dus op dat je een trimsalon kiest waar men een opleiding tot konijnentrimmer gevolgd heeft.
Verzorg de vacht van jouw langharige konijn in ieder geval op tijd. Zeker in de konijnenopvang wereld komt er heel veel konijnenleed voorbij van langharige konijnen zoals teddy’s die ernstig verwaarloosd zijn. Is de vachtverzorging te moeilijk, breng jouw konijn dan regelmatig naar een trimmer die de vacht kort kan houden en advies kan geven over de verzorging er van.